Studie theologie
Al sinds ik klein was had ik grote interesse voor religie en theologie. Op de basisschool hield ik spreekbeurten over de religie in China. Op de middelbare school schreef ik mijn profielwerkstuk over het Hindoeïsme. En op de Pabo maakte is als afstudeerproject een lessenserie over wereldreligies.
Pas op mijn 27e ben ik begonnen aan mijn studie Theologie aan de Evangelische Faculteit in Leuven, België. Ik woonde toen in Groningen en moest één keer per maand met de trein en/of de auto naar Leuven toe voor een lesdag. Het overgrote deel van mijn studie heb ik thuis aan de keukentafel gedaan. Na 4 jaar studeren kreeg ik mijn Bachelor en ik ben daarna direct doorgegaan met mijn Master: Bible and Theology. De focus in mijn Master lag op Bijbelwetenschappen, Exegese, Talen en Hermeneutiek. Mijn master thesis ging over een bepaalde techniek van Exegese doen, genaamd Socio-Retorical Criticism. Deze techniek heb ik in mijn thesis toegepast op 1 Timoteüs 2:4. Ik ben in 2021 Cum Laude afgestudeerd.
lhbtiqa+ en de Bijbel
Tijdens de laatste jaren van mijn Masters ben ik me gaan verdiepen in de zogenoemde ‘clobber passages’. Dit zijn Bijbelteksten die worden aangehaald in de discussie omtrent lhbtiqa+ en de Bijbel, en lhbtiqa+ en het christendom. Deze passages zijn onder andere Leviticus 18:22, Romeinen 1:26-27 en 1 Korintiërs 6:9-10. Ik heb veel wetenschappelijke artikelen en boeken gelezen, zelf mijn eigen vertalingen gemaakt van de teksten en, kort door de bocht, is mijn conclusie dat deze teksten niet te maken hebben met lhbtiqa+ mensen. Deze teksten vertellen niet dat lhbtiqa+ mensen geen relatie mogen of niet in transitie mogen.
Wat het lezen van deze Bijbelteksten gecompliceerd maakt, is de waarde die de lezer hecht aan de tekst. Christenen hebben hier heel verschillende standpunten over, wat soms het gesprek moeilijk maakt. Er zijn christenen die zeggen dat de Bijbel van A tot Z letterlijk door God geschreven en zo bedoeld is en door ons mensen dan ook letterlijk opgevolgd moet worden. ‘Het woord van God is het woord van God. Daar mag je niks vanaf halen en niks aan toevoegen.’ (Openbaring 22:18-19). Andere christenen zeggen dat de Bijbel niet zo letterlijk genomen moet worden, dat context belangrijk is en dat de auteurs van de Bijbel door die context beïnvloed worden. Er zijn ook christenen die zeggen dat de Bijbel geschreven is door mensen, en dat God daar maar een klein beetje, of zelfs helemaal geen invloed op heeft gehad. Alle bovenstaande visies maken heel veel verschil bij het interpreteren van Bijbelteksten.
Leviticus 18:22
De zogenaamde clobber passages zijn gecompliceerd teksten, ook al lijken ze dat in de eerste plaats niet. Bijvoorbeeld Leviticus 18. Daar zegt God dat een man het bed niet mag delen met een man, zoals met een vrouw, want dat is een gruwel. Hoe duidelijk kan het zijn. Het is op zich best begrijpelijk dat mensen hieruit de conclusie trekken dat homoseksueel zijn niet oké is. Er wordt zelfs dat nare woord, gruwel, gebruikt.
Toch is het niet zo simpel als het nu lijkt. Er zijn verschillende redenen, die uit de context te halen zijn, waarom dit vers in Leviticus 18 staat. En die redenen hebben niet te maken met homoseksualiteit. Ik ga er twee verder uitleggen, namelijk: afgodendienst en bescherming.
Het woord ‘gruwel’ komt van het Hebreeuwse תּוֹעֵבָ֖ה (to – e – vah) en heeft een rituele betekenis. Het wordt gekoppeld aan afgodendienst, het offeren van kinderen en ook seksuele handelingen voor een afgod. In de tijd waarin Leviticus werd geschreven (tussen 500 en 300 voor Christus) kwam het voor dat mannen seks hadden met mannelijke prostituees. Dat deden ze in een tempel van een bepaalde afgod, met als reden om hun vruchtbaarheid te vergroten. Aangezien afgodendienst voor God een gruwel was, zou het goed kunnen dat dit vers een afwijzing is van afgodendienst. Ook omdat het vers dat ervoor staat (vers 21) kinderoffers afkeurt.
Een andere uitleg is dat Leviticus 18:22 gaat over beschermen van zwakkeren. In Leviticus 18 staan een paar van dat soort wetten, gericht op de man die het hoofd is van het huishouden. Hij moet de mensen in zijn huishouden beschermen en mag dus geen seks met ze hebben. Ook niet met de mannen die onderdeel maken van zijn huishouden, dat zijn bijvoorbeeld zijn kinderen, knechten of slaven. Ze vallen allemaal onder zijn bescherming.
Verder is het zo dat Leviticus niet spreekt over seks tussen twee vrouwen. Als homoseksualiteit de zonde is die hier wordt afgewezen, dan zou er ook een verbod moeten staan op seks tussen twee vrouwen. Omdat dat niet zo is, concluderen veel bijbelwetenschappers dat afwijzing van homoseksualiteit niet de reden is van deze tekst.
Hoe je de tekst uit Leviticus 18 ook uitlegt, vanwege de tijd en cultuur waarin de tekst ontstaan is, kan je zeggen dat ze niet gericht is op een gelijkwaardige liefdesrelatie zoals wij die nu kennen.
Lees verder…
Ter conclusie: zoals deze uitleg voor Leviticus 18, zo zijn er ook uitleggen voor andere teksten. Voor alle clobber passage teksten komen op deze website binnenkort artikelen te staan.